0045-MASWALI-AINA-ZA-MANENO-MWALA_LEARN

Objectives: 004-MASWALI-AINA-ZA-MANENO-MWALA_LEARN

Maswali - Aina za Maneno

Maswali - Aina za Maneno

competence-based, kila jibu limeelezwa kwa kina ili kuelewa kila neno na subtype zake.

1. Eleza na toa mifano ya nomino za dhahania na jinsi zinavyotofautiana na nomino za kawaida.

Jibu: Nomino za dhahania ni zile zisizoshikika kimwili, zinahusiana na mawazo, imani, au fikra. Mfano: malaika, upendo, heshima. Nomino za kawaida ni zile tunazoweza kugusa au kuona, mfano: baba, kiti, nyumba.

Sababu: Nomino za dhahania hazina ukubwa wa kimwili na haziwezi kuhesabiwa kwa urahisi, tofauti na nomino za kawaida.

Kanuni: Nomino za dhahania zinajumuishwa pale tunapoongelea dhana, hisia au vitu visivyo vya kimwili.

Mfano wa Mazingira: Upendo ni muhimu katika familia; Malaika walilinda nyumba yetu usiku.

2. Tofautisha kiwakilishi cha kuonesha karibu na kiwakilishi cha kuonesha mbali na toa mifano halisi.

Jibu: Kiakilishi cha kuonesha karibu kinaonyesha nomino iliyo karibu na msemaji. Mfano: huyu, hii, hili. Kiakilishi cha kuonesha mbali kinaonyesha nomino iliyo mbali. Mfano: wale, wale, wale walio mbali.

Sababu: Utambulisho wa karibu unaoneshwa kwa "huyu/hii/lili", utambulisho wa mbali unaoneshwa kwa "wale/wale".

Kanuni: Vivumishi au viwakilishi vya kuonesha vinaweza kuonyesha umakini wa nomino kwa karibu au mbali.

Mfano wa Mazingira: Huyu mwanafunzi alishinda shindano; Wale wenzetu walikuja kesho kushiriki michezo.

3. Toa mifano ya viwakilishi vya kipekee na eleza jinsi vinavyosisitiza nomino fulani.

Jibu: Viwakilishi vya kipekee vinaonesha mtu mmoja pekee kwa kusisitiza. Mfano: mimi mwenyewe, wewe mwenyewe, yeye mwenyewe.

Sababu: Vinatumika kutoa umuhimu maalum kwa nomino au mtu anayefanya kitendo, ili kutofautisha na wengine.

Kanuni: Kiakilishi cha kipekee = Nomino + "mwenyewe".

Mfano wa Mazingira: Mimi mwenyewe nitaleta zawadi; Yeye mwenyewe alikagua mradi huo.

4. Eleza tofauti kati ya kivumishi cha kuuliza na kiwakilishi cha kuuliza.

Jibu: Kivumishi cha kuuliza kinauliza kuhusu sifa au hali ya nomino. Mfano: refu gani, mrefu gani. Kiakilishi cha kuuliza kinauliza kuhusu nomino au mtu. Mfano: nani, gani.

Sababu: Kivumishi cha kuuliza kinaangalia sifa, kiwakilishi cha kuuliza kinauliza ni nani au ni kipi.

Kanuni: Kivumishi = linauliza sifa; Kiakilishi = linauliza utambulisho wa nomino.

Mfano wa Mazingira: Ni refu gani mti huu? Nani anakuja shuleni leo?

5. Eleza kitenzi kisaidizi na toa mfano unaoonesha muda uliopita na matokeo yake sasa.

Jibu: Kitenzi kisaidizi kinaunganisha na kitenzi kikuu kuonyesha wakati, hali, au modal. Mfano: nimekula (nime = kisaidizi, kula = kikuu).

Sababu: Kisaidizi kinatumika kuonyesha kitendo kilifanyika hapo awali lakini matokeo yake yupo sasa.

Kanuni: Kisaidizi + Kitenzi kikuu = Tendo lililokamilika au hali ya sasa.

Mfano wa Mazingira: Nimekula chakula cha mchana tayari; Tayari nimeandika ripoti hiyo.

6. Toa tofauti kati ya kielezi cha namna na kielezi cha mahali.

Jibu: Kielezi cha namna kinaeleza jinsi kitendo kinavyofanyika. Mfano: haraka, kwa ufasaha. Kielezi cha mahali kinaonyesha eneo au wapi kitendo kinatokea. Mfano: mezani, shuleni.

Sababu: Namna = jinsi; Mahali = wapi.

Kanuni: Kielezi cha namna = jinsi kitendo kinavyofanyika; Kielezi cha mahali = sehemu ya kitendo.

Mfano wa Mazingira: Aliandika barua haraka. Weka vitabu mezani.

7. Eleza tofauti kati ya nomino za kawaida, za pekee, na za jumla.

Jibu: Nomino za kawaida zinataja vitu vinavyoweza kuguswa, kuona au kuhisiwa (mfano: baba, kiti). Nomino za pekee zinataja mtu, mahali, au kitu cha kipekee (mfano: Elisha, Nairobi). Nomino za jumla zinataja kategoria ya kitu au kikundi kwa ujumla (mfano: wanafunzi, samaki).

Sababu: Kila aina ya nomino ina umuhimu wa tofauti: kawaida = jumla ya vitu halisi, pekee = mtu/kitu maalum, jumla = kundi la vitu/via.

Kanuni: Nomino za kawaida = vitu vinavyoshikika; Nomino za pekee = mtu/kitu maalum; Nomino za jumla = kundi au aina.

Mfano wa Mazingira: Baba alikuja shuleni; Elisha anaenda sokoni; Wanafunzi walihudhuria darasa.

8. Taja na eleza viunganishi halisi na vihusishi na toa mifano ya kila moja.

Jibu: Viunganishi halisi vinaunganisha maneno, vivumishi au nomino moja kwa moja. Mfano: na, au, bali. Vihusishi vinaunganisha sentensi au sehemu za sentensi kwa kutoa uhusiano wa maana. Mfano: kwa sababu, ili, wakati.

Sababu: Viunganishi = muundo wa kisarufi; Vihusishi = muundo wa maana.

Kanuni: Viunganishi = maneno pamoja; Vihusishi = sentensi/kipande cha sentensi pamoja.

Mfano wa Mazingira: Nimeenda sokoni na kununua matunda. Alisoma kwa bidii ili apate alama nzuri.

9. Eleza vivumishi vya kipekee na toa mfano unaosisitiza sifa ya nomino moja tu.

Jibu: Vivumishi vya kipekee vinaonesha sifa maalum ya nomino kwa ufasaha na kusisitiza. Mfano: kubwa, bora, tamu.

Sababu: Vinatoa sifa maalum zinazotoa tofauti na vingine vinavyofanana.

Kanuni: Kivumishi cha kipekee = sifa maalum ya nomino pekee.

Mfano wa Mazingira: Shule hii kubwa ina madarasa mengi kuliko shule jirani.

10. Tofautisha vitenzi vikuu, vitenzi kusaidizi na vitenzi kishirikishi.

Jibu: Kitenzi kikuu = kitendo kikuu cha sentensi (mfano: alifundisha), kitenzi kisaidizi = huonyesha muda au hali ya kitendo kikuu (mfano: nimekula), kitenzi kishirikishi = kuunganisha vitendo viwili au zaidi (mfano: alikuja na kununua).

Sababu: Kila aina ina kazi tofauti: kikuu = kitendo cha msingi; kisaidizi = muda/hali; kishirikishi = muunganiko wa vitendo.

Kanuni: Kikuu = tendo pekee; Kisaidizi = unaunganisha na kikuu; Kishirikishi = muunganiko wa vitendo.

Mfano wa Mazingira: Mwalimu alifundisha hesabu. Nimekula chakula. Alienda sokoni na kununua matunda.

Maswali Aina za Maneno

Maswali 11-20 - Aina za Maneno

Kila jibu limeelezwa kwa kina ili msomaji kuelewa kila subtype, kanuni, sababu, na mfano halisi.

11. Eleza kielezi cha wakati na toa mifano ya kila aina ya wakati.

Jibu: Kielezi cha wakati kinaonyesha ni lini kitendo kilitokea. Aina zake ni:

  • Kielezi cha wakati uliopita:
  • Kielezi cha wakati wa sasa: sasa, leo
  • Kielezi cha wakati wa baadaye: kesho, baadaye

Sababu: Kielezi cha wakati kinaonyesha wakati wa kitendo bila kutumia kitenzi kisaidizi pekee.

Kanuni: Kielezi cha wakati = neno linaloonesha muda wa kitendo.

Mfano wa Mazingira: Nilisoma kitabu jana. Ninasoma kitabu sasa. Nitakwenda sokoni kesho.

12. Taja na eleza viwakilishi vya kumiliki na toa mifano halisi.

Jibu: Viwakilishi vya kumiliki vinaonyesha umiliki wa kitu au mtu. Mfano: wangu, wako, wake.

Sababu: Vinatumiwa kuonyesha kuwa kitu kinamilikiwa na nomino fulani.

Kanuni: Kiakilishi cha kumiliki = kiwakilishi + umiliki wa nomino.

Mfano wa Mazingira: Kitabu hiki ni wangu. Nyumba hii ni yako.

13. Eleza kielezi cha idadi na toa mifano ya wingi na kiwango.

Jibu: Kielezi cha idadi kinaonyesha ni wangapi au kiwango cha nomino. Mfano: wawili, kumi, nyingi.

Sababu: Kinaonyesha kiasi, wingi au kiwango cha kitu/nomino.

Kanuni: Kielezi cha idadi = neno linaloonyesha wingi au kiwango cha nomino.

Mfano wa Mazingira: Kuna wanafunzi wawili darasani. Kuna mikate mingi mezani.

14. Toa tofauti kati ya viwakilishi vya nafsi na viwakilishi vya a-unganifu.

Jibu: Viwakilishi vya nafsi vinaonesha mtu anayesema au anayeelezewa. Mfano: mimi, wewe, yeye. Viwakilishi vya a-unganifu vinatumika kuunganisha sehemu za nomino au kumalizia sentensi. Mfano: la baba, la mama.

Sababu: Nafsi = utambulisho wa mtu; A-unganifu = unganisho wa vitu au nomino.

Kanuni: Nafsi = kiwakilishi cha mtu; A-unganifu = kiwakilishi cha muunganiko.

Mfano wa Mazingira: Mimi nitahudhuria sherehe. Kitabu hiki ni la baba.

15. Toa tofauti kati ya kielezi cha namna na kivumishi cha sifa.

Jibu: Kielezi cha namna kinaeleza jinsi kitendo kinavyofanyika. Mfano: haraka, kwa uangalifu. Kivumishi cha sifa kinaeleza sifa ya nomino. Mfano: refu, mrefu, tamu.

Sababu: Namna = jinsi kitendo kinavyofanyika; Sifa = sifa ya nomino.

Kanuni: Kielezi cha namna = kitendo; Kivumishi = nomino.

Mfano wa Mazingira: Alienda shule haraka. Mti huu ni refu.

16. Eleza vitenzi kishirikishi kwa mfano unaoonyesha vitendo viwili kwa wakati mmoja.

Jibu: Kitenzi kishirikishi kinaunganisha vitendo viwili au zaidi. Mfano: alikuja na kununua matunda.

Sababu: Vinatumika kuonyesha vitendo vingi vinavyofanyika kwa mfululizo au sambamba.

Kanuni: Kikuu + Kishirikishi + Kikuu = vitendo viwili sambamba.

Mfano wa Mazingira: Alienda sokoni na kununua chakula.

17. Toa tofauti kati ya kiwakilishi cha amba na kiwakilishi cha urejeshi.

Jibu: Kiakilishi cha amba kinaunganisha nomino kwa kutoa sifa ya uhusiano. Mfano: ambayo, ambalo. Kiakilishi cha urejeshi kinaonyesha kitendo kinarejea kwa nomino. Mfano: yake, yake mwenyewe.

Sababu: Amba = kuelezea nomino; Urejeshi = kitendo kirejea kwa nomino.

Kanuni: Kiakilishi cha amba = sifa au uhusiano; Urejeshi = kitendo kinarejea kwa nomino.

Mfano wa Mazingira: Kitabu ambacho nilisoma ni kizuri. Aliyeandika kitabu hiki yake.

18. Taja vivumishi vya jina kwa jina na toa mfano wa kila moja.

Jibu: Vivumishi vya jina kwa jina vinaeleza sifa ya nomino kwa kutumia jina la nomino nyingine. Mfano: kitabu cha Elisha, nyumba ya mama.

Sababu: Vinatumiwa kuonyesha umiliki au uhusiano kati ya vitu viwili.

Kanuni: Kivumishi + Nomino = sifa ya nomino nyingine.

Mfano wa Mazingira: Nilisoma kitabu cha Elisha. Nilitembea kwenye nyumba ya mama.

19. Eleza kielezi cha mahali na toa mifano inayofafanua eneo la kitendo.

Jibu: Kielezi cha mahali kinaeleza ni wapi kitendo kilifanyika. Mfano: nyumbani, shuleni, sokoni.

Sababu: Kinaeleza eneo la kitendo kwa urahisi bila kutumia sentensi ndefu.

Kanuni: Kielezi cha mahali = neno linaloonyesha eneo la kitendo.

Mfano wa Mazingira: Nimeweka vitabu nyumbani. Alienda shuleni.

20. Tofautisha viunganishi halisi na viunganishi vihusishi kwa mifano halisi ya mazungumzo.

Jibu: Viunganishi halisi vinaunganisha maneno au vivumishi moja kwa moja. Mfano: na, au, bali. Vihusishi vinaunganisha sentensi au sehemu za sentensi kwa kuonesha uhusiano wa maana. Mfano: kwa sababu, ili, wakati.

Sababu: Viunganishi halisi = muundo wa kisarufi; Vihusishi = muundo wa maana.

Kanuni: Halisi = maneno pamoja; Vihusishi = sentensi/kipande cha sentensi pamoja.

Mfano wa Mazingira: Nilienda sokoni na kununua matunda. Nilisoma kwa bidii ili nipate alama nzuri.

Maswali Zaidi - Aina za Maneno

Maswali Zaidi 21-30 - Aina za Maneno

Kila jibu limeelezwa kwa kina, mfano halisi, kanuni, na sababu, kuhakikisha msomaji anafahamu kila subtype.

21. Toa tofauti kati ya viwakilishi vya sifa na vivumishi vya sifa.

Jibu: Viwakilishi vya sifa vinaonyesha sifa ya nomino kwa kuunganishwa na nomino moja, mfano: mfupi, mrefu, mzuri. Vivumishi vya sifa pia vinaonyesha sifa, lakini hutoa maana ya kitendo au nomino kwa kueleza hali, mfano: aliye mrefu, nyumba nzuri.

Sababu: Viwakilishi vya sifa vinatofautiana na vivumishi kwa kuwa vinaweza kusimama peke yao badala ya nomino.

Kanuni: Viwakilishi = vinajumlisha sifa moja; Vivumishi = vinapanga sifa kwa nomino au kitendo.

Mfano wa Mazingira: Mwalimu mrefu alisimama darasani. Nyumba nzuri iko pembezoni.

22. Eleza tofauti kati ya kielezi cha idadi na kivumishi cha idadi kwa mfano halisi.

Jibu: Kielezi cha idadi kinaonyesha kiasi cha kitendo au nomino, mfano: wawili, tisa. Kivumishi cha idadi kinaonyesha sifa ya nomino kwa kiasi, mfano: watu wachache, mikate mingi.

Sababu: Kielezi = kuhesabu kitendo/nomo; Kivumishi = sifa ya nomino kuonyesha wingi.

Kanuni: Kielezi cha idadi = kiasi; Kivumishi cha idadi = sifa + kiasi.

Mfano wa Mazingira: Kuna wanafunzi wawili darasani. Kuna mikate mingi mezani.

23. Toa tofauti kati ya kielezi cha namna na kielezi cha wakati kwa mfano halisi.

Jibu: Kielezi cha namna kinaeleza jinsi kitendo kinavyofanyika, mfano: haraka, kwa uangalifu. Kielezi cha wakati kinaeleza muda wa kitendo, mfano: jana, kesho, sasa.

Sababu: Namna = jinsi; Wakati = lini.

Kanuni: Kielezi cha namna = kitendo; Kielezi cha wakati = muda wa kitendo.

Mfano wa Mazingira: Alienda shule haraka jana.

24. Taja na eleza viwakilishi vya kuuliza na toa mifano halisi ya kila moja.

Jibu: Viwakilishi vya kuuliza vinauliza kuhusu nomino au mtu. Mfano:

  • Nani – kuuliza mtu
  • Gani – kuuliza sifa
  • Nini – kuuliza kitu

Sababu: Vinasaidia kutambua kitendo au mtu kinachoulizwa.

Kanuni: Kiakilishi cha kuuliza = neno linalouliza.

Mfano wa Mazingira: Nani alikula chakula? Gani kitabu hiki? Nini kimepotea mezani?

25. Eleza kitenzi kikuu na toa mifano ya kitendo kilichofanyika hapo awali.

Jibu: Kitenzi kikuu ni kitendo kikuu cha sentensi bila kisaidizi. Mfano: alila, alicheza, alisoma.

Sababu: Kikuu kinaonyesha kitendo cha msingi bila kuunganisha na kisaidizi au kishirikishi.

Kanuni: Kitenzi kikuu = tendo pekee.

Mfano wa Mazingira: Ali alisoma kitabu cha historia.

26. Tofautisha viwakilishi vya kuonesha na viwakilishi vya kipekee.

Jibu: Kiakilishi cha kuonesha kinaonyesha nomino karibu au mbali: huyu, hii, lile, wale. Kiakilishi cha kipekee kinasisitiza nomino moja pekee: mimi mwenyewe, yeye mwenyewe.

Sababu: Kuonesha = nafasi; Kipekee = kusisitiza mtu/kitu fulani.

Kanuni: Kuonesha = wapi/kikundi; Kipekee = mtu/kitu mmoja.

Mfano wa Mazingira: Huyu mwanafunzi alishinda shindano; Mimi mwenyewe nitahudhuria sherehe.

27. Eleza tofauti kati ya viunganishi halisi na vihusishi kwa mfano halisi.

Jibu: Viunganishi halisi vinaunganisha maneno moja kwa moja, mfano: na, au, bali. Vihusishi vinaunganisha sentensi au sehemu za sentensi, mfano: kwa sababu, ili, wakati.

Sababu: Halisi = muundo; Vihusishi = maana ya kitendo.

Kanuni: Halisi = maneno; Vihusishi = sentensi.

Mfano wa Mazingira: Nilienda sokoni na kununua matunda. Nilisoma kwa bidii ili nipate alama nzuri.

28. Toa tofauti kati ya kitenzi kisaidizi na kitenzi kikuu na toa mifano ya kila moja.

Jibu: Kitenzi kisaidizi kinaunga mkono kitenzi kikuu kuonyesha wakati, mood au umbo. Mfano: amekwenda, angecheza. Kitenzi kikuu kinaonyesha kitendo cha msingi, mfano: alikwenda, alicheza.

Sababu: Kikuu = kitendo pekee; Kisaidizi = kubadilisha umbo/wa wakati.

Kanuni: Kisaidizi + Kikuu = tendo lililobadilishwa.

Mfano wa Mazingira: Nitaenda sokoni. (kisaidizi: nita) Nilienda sokoni. (kikuu: nilienda)

29. Toa tofauti kati ya kielezi cha wakati wa sasa na kielezi cha wakati wa baadaye na toa mfano halisi.

Jibu: Kielezi cha sasa kinaonyesha kitendo kinachoendelea, mfano: sasa, leo. Kielezi cha baadaye kinaonyesha kitendo kitakachofanyika, mfano: kesho, baadaye.

Sababu: Sasa = kitendo kinachoendelea; Baadaye = kitendo kitakachotokea.

Kanuni: Wakati = sasa/baadaye.

Mfano wa Mazingira: Ninasoma kitabu sasa. Nitakwenda sokoni kesho.

30. Eleza kwa nini nomino ni aina muhimu zaidi ya maneno na toa mifano halisi ya kila subtype.

Jibu: Nomino ni muhimu kwa kuwa zinaonesha watu, vitu, sehemu, au dhahania. Subtypes:

  • Nomino za kawaida: baba, mtoto
  • Nomino za kipekee: Elisha, Angela
  • Nomino za jamii: mkutano, darasa
  • Nomino za dhahania: malaika, shujaa

Sababu: Zinafundisha msomaji jinsi ya kubainisha mtu/kitu, eneo, au dhahania katika sentensi.

Kanuni: Nomino = neno linalojua kitu/mtu/sehemu/dhahania.

Mfano wa Mazingira: Baba alikula chakula. Elisha alienda sokoni. Mkutano ulikuwa muhimu. Malaika alisafiri mbinguni.

Reference Book: N/A

Author name: SIR H.A.Mwala Work email: biasharaboraofficials@gmail.com
#MWALA_LEARN Powered by MwalaJS #https://mwalajs.biasharabora.com
#https://educenter.biasharabora.com

:: 1::

⬅